Usprawiedliwiony więc nie skreślony ?
… jeżeli student z przyczyn obiektywnych, potwierdzonych zaświadczeniem lekarskim, nie może przystąpić do egzaminu w wyznaczonym terminie, to nie można na gruncie art. 190 ust. 2 pkt 2 omawianej ustawy przyjąć, że nie zaliczył semestru i w konsekwencji wydać decyzji o skreśleniu go z listy studentów … – potwierdził 14.12.2011r. Naczelny Sąd Administracyjny.
Par. 1 pkt 11 rozporządzenia MNiSW z 19 lipca 2011 roku przewiduje, że postanowienia regulaminu studiów określają – brak tu wskazania, że „w szczególności” – (…) warunki przyznawania studentom urlopów od zajęć oraz usprawiedliwiania krótkotrwałej nieobecności na zajęciach, w tym czas trwania urlopu krótkoterminowego i długoterminowego Z tego wydaje się wynikać, że „usprawiedliwialna” nieobecność może (a wręcz – biorąc pod uwagę obligatoryjnie zakreślony zakres regulacji – musi) dotyczyć zajęć. Ale czy może dotyczyć egzaminów i zaliczeń? Par. 1 pkt 3 tego rozporządzenia przewiduje, że postanowienia regulaminu studiów określają (…) warunki i tryb odbywania zajęć dydaktycznych, w tym uzyskiwania zaliczeń i składania egzaminów …Skoro w tym punkcie zaliczono uzyskiwanie zaliczeń i składanie egzaminów do odbywania zajęć, to dlaczego nie uznać, że słowo „zajęciach” w pkt 11 (usprawiedliwiania krótkotrwałej nieobecności na zajęciach)również obejmuje swym zakresem zaliczenia i egzaminy ? Bo jeśli rozporządzenia wprowadziło zamknięty zakres regulacji, to jak inaczej uzyskamy możliwość legalnego wprowadzenia regulaminem studiów usprawiedliwiania nieobecności na egzaminach i zaliczeniach ?
Warto pamiętać, że cytowane na wstępie orzeczenie NSA zapadło na gruncie stanu prawnego i faktycznego sprzed daty wejścia w życie analizowanego rozporządzenia, a w danym stanie faktycznym regulamin studiów przewidywał „usprawiedliwialność” nieobecności. Warto się jednak zapoznać z jego uzasadnieniem, tu fragmenty:
Regulamin studiów na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie nie dawał podstawy do skreślenia skarżącej z listy studentów. Przepis § 26 ust. 2 tego Regulaminu stanowi, iż ocena niedostateczna w indeksie może zostać wpisana przez dziekana tylko w przypadku niezgłoszenia się na egzamin w ustalonym terminie bez usprawiedliwienia. Tym samym a contrario usprawiedliwione niezgłoszenia się na egzamin nie może pociągać za sobą negatywnych konsekwencji dla studenta. Powyższe wynika również z ust. 4 powołanego przepisu, który uzależnia wydanie decyzji o skreśleniu z listy studentów od nieuzasadnionego niezłożeni karty okresowych osiągnięć i indeksu w terminie do 30 września po semestrze letni. Skoro skarżąca uzyskała indywidualną zgodę na przystąpienie do egzaminów poprawkowych po tym terminie, wystąpienie okoliczności od niej niezależnych nie może pociągać za sobą negatywnych dla niej konsekwencji w postaci skreślenia jej z listy studentów.
(…)
Jak słusznie stwierdził Sąd pierwszej instancji jeżeli student z przyczyn obiektywnych, potwierdzonych zaświadczeniem lekarskim, nie może przystąpić do egzaminu w wyznaczonym terminie, to nie można na gruncie art. 190 ust. 2 pkt 2 omawianej ustawy przyjąć, że nie zaliczył semestru i w konsekwencji wydać decyzji o skreśleniu go z listy studentów. Decyzja wydana na podstawie tego przepisu jest decyzją podejmowaną w ramach tzw. „uznania administracyjnego”. W utrwalonym od lat orzecznictwie sądowym i piśmiennictwie przyjmuje się, że w przypadku, gdy prawo materialne pozostawia rozstrzygnięcie organu uznaniu administracyjnemu, czyli umożliwia organowi wybór rodzaju rozstrzygnięcia, obowiązkiem organu jest załatwić sprawę po dokładnym wyważeniu interesu społecznego i słusznego interesu strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 1993 r. sygn. akt III ARN 49/93, OSNC 1994/0/181). Wydanie decyzji musi być w takiej sytuacji poprzedzone dokładnym wyjaśnieniem okoliczności sprawy w zakresie przesłanek skreślenia studenta i ich analizą, co winno znaleźć odzwierciedlenie w treści uzasadnienia rozstrzygnięcia. Dopiero w takich warunkach podjęta decyzja uznaniowa może być uznana nie za decyzję dowolną, lecz mieszczącą się w granicach uznania administracyjnego.
(…)
W przedmiotowej sprawie zarówno decyzja Dziekana Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia (…) listopada 2011 r. oraz utrzymująca ją w mocy decyzja Prorektora Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia (…) grudnia 2010 r. nie spełniały powyższych wymagań, co skutkowało ich uchyleniem przez Sąd pierwszej instancji. Pierwsza z wymienionych decyzji w ogóle nie zawierała uzasadnienia, natomiast kolejna powoływała się jedynie na ogólnikową okoliczność niezaliczenia semestru przez skarżącą, tymczasem jak słusznie stwierdził Sąd pierwszej instancji, obowiązkiem Dziekana Wydziału a następnie Rektora, jako organu II instancji było rozważenie jak dalece student nie wywiązał się ze swoich obowiązków i czy istnieją okoliczności usprawiedliwiające ten stan rzeczy. Organ winien więc wyjaśnić jakie kryteria bierze pod uwagę w takiej sytuacji, czy ilość niezaliczonych egzaminów, czy inne wyniki studenta i czy uwzględnia i w jakim stopniu sytuację jego życiową. Za takie uzasadnienie nie można uznać ogólnikowego odwołania się od faktu niezaliczenia przez studenta w terminie egzaminów, co miało miejsce w niniejszej sprawie.
(…)
Akta sprawy administracyjnej winny zawierać wszystkie dokumenty odzwierciedlające kolejne czynności strony i organów obu instancji, w tym czynności formalne, jak i merytoryczne podjęte przez organy prowadzące postępowanie. Sąd nie może uznać zaskarżonej decyzji za zgodną z prawem, skoro nie jest w stanie, na podstawie przedłożonych akt sprawy, wyjaśnić wątpliwości